Spina Bifida Nedir? Sipina Bifida'da Fizik Tedavi
Spina Bifida doğuştan gelen bir hastalıktır ve çocuklar arasında daha yaygındır. Durum hamilelik sırasında omurga şekillenirken tam olarak kapanmaması ile gelişir. Omurilik ve siniler, açık kalan omurların arasından çıkar ve bebeğin sırtında bir kese oluşur.
Hamilelik esnasında yapılan kan ve ultrason testleriyle tespit edilebilmektedir.
Hastalığın en büyük nedeni folik asit eksikliğidir. Bu nedenle hamilelik planlayan kadınların hamilelik öncesinde kadın doğum uzmanına başvurmaları önerilmektedir.
Sipina Bifida Sınıflandırması
- Sipina Bifida Okülta: En sık görülen en hafif formdur. Görünür bir kese ya da çıkıntı yoktur, bebeğin sırtında doğum lekesi ya da belirgin bi bölgede kıllanma görülebilir. Genellikle günlük fonksiyonlar etkilenmez
- Meningosel: Merkezi sinirin beyin-omurilik sıvısı dışarı çıkar ve cilde baskı uygular. Belirgin kese görülebilir. Çok nadir olarak Hidrosefali görülebilir
- Myelomeningosel: Spina Bifida'nın en tehlikeli olan çeşididir. Omurga kemikleri arasından çıkan belirgin bir kese vardır ve bu kese sinirleirin bir kısmını tutar; sinirler zarar görür. Hareketlerde, fonksiyonda ve iletimde kısıtlılık görülür. Toplanan beyin-omurilik sıvısının basısıyla beyinde meydana geldiği zaman çok daha tehlikeli boyutlara ulaşır.
Spina Bifida'nın Nedenleri:
- Çoğunun nedeni bilinmemektedir
- Çevre
- Genetik
Durumun Şiddetli Olmasına Neden Olan Faktörler
- Kesenin ve bölgenin büyüklüğü
- Bası altında olan cildin tutulumu
- Etkilenen omurilik seviyesinin tutulumu
Spina Bifida'da Fizyoterapi Yönetiminin Amacı
- Kasları güçlendirmek
- Aktif eklem hareketini sürdürmek/ geliştirmek
- Alt vücudun optimum hareket açıklığını ve gücünü korumak
- Eklem duyu ve fonksiyonlarını geliştirmek
- Kontraktürü (kısıtlılığı) önlemek için optimum kas uzunluğunu korumak
- Bağımsız günlük aktiviteleri desteklemek
- Eğer gerekli ise- ağrıları rahatlatmak
Spina Bifida'nın Belirtileri, Semptomları
- Etkilenen bölgede çukurlaşma
- Etkilenen bölgede kıllanma
- Etkilenen omurga boyunca enflamasyon (iltihaplanma)
- Etkilenen vücut kısmında his yokluğu ya da bozukluğu
- Skolyoz (omurga eğriliği)
- Ciddi sorunları olan çocuklar arasında öğrenme güçlüğü, uyum, görme sorunu
Komplikasyonlar
- Fiziksel ve nörolojik problemler
- Bağırsak sorunları ile birlikte kısmi ya da tam vücut felci
- Şant prosedürü uygulananlarda yaygındır
- Etkilenen uzuvları hareket ettirmekte zorlanma veya hareket ettirememe
- Mesane inkontinansı (istemsiz idrar kaçırma)
- Sindirim sistemi sorunları
- Cilt problemleri
- Bağırsak problemleri
- Hidrosefali (aşırı beyin-omurilik sıvısı nedeniyle beyine bası olması)
Hidrosefalisi olan bebeklere genellikle ventriküler şant yapılır. Aşırı beyim-omurilik sıvısı bir tüp aracılığıyla mideye boşaltılır.
- Menenjit ve Ensefalit gibi beyin enfeksiyonları
- Erken ölüm
- Psikolojik sorunlar, örneğin depresyon ve düşük özsaygı
Spina Bifida'da Fizik Tedavi Uygulaması
Öneriler;
- Ortopedik Hareketliliği Destekleyen cihazlar
Hastaların fonksiyonel seviyesine bağlı olarak genellikle yürüme yardımcısı ve korse önerilir
Tekerlekli sandalye
- Egzersiz: Etkilenen çocuğun katılabileceği pek çok egzersiz vardır;
Örneğin güçlendirme egzersizleri, uzay terapi vb.
Rehabilitasyon
- Spina Bifida'lı çocuklar mümkün olan en kısa sürede normal aşamalara göre kaba motor becerilerine ulaşmalıdır, örneğin oturma becerisi ve emekleme.
- Spina Bifidalı çocuklar uygun eğitimden geçmelidir, üst ve alt vücut kondisyonu vb.
- Spina Bifidalı çocuklar günlük aktivitelerde bağımsız olabilmeleri için eğitilmelidir, örneğin yürüme yardımcıları kullanarak yürüme eğitimi veya ileri tekerlekli sandalye becerileri gibi hareket becerileri.
- Spina Bifida'lı çocuklara kas kontraktürünü önlemek için ortez (gerekirse) reçete edilmelidir.
- Spina Bifidalı çocuklar, aşırı efor ve aşırı kullanımdan kaynaklanan erken artriti (eklemlerde iltihaplanma) önlemek için eklemlerini korumak üzere eğitilmelidir.
Merve ATCI
UZMAN FİZYOTERAPİST