Okuma Güçlüğü (Disleksi)
Okuma Güçlüğü (Disleksi); okuma- yazma, problem çözme gibi alanlarda çocuklardan beklenen performansın tam olarak ortaya çıkmama durumudur. Okuma güçlüğü olan çocukların zekâ seviyeleri normal ya da normalüstü olabilir. 'Okuma Güçlüğü' olan çocuklar da hatalı yavaş zorlanarak okuma okurken seslendirmede güçlükler metni anlamada güçlük yazılı anlatımda güçlük görülür.
Öğrenme güçlüğünün nedenleri ile ilgili birçok görüş vardır fakat 'Okuma Güçlüğü'nün hatta öğrenme güçlüğünün kesin bir nedeni hala bulunamamıştır. Bilim insanları tarafından bu güçlüklerin önlenmesi düşünülerek araştırmalara devam edilmektedir.
Disleksi Nedenleri:
- Gebelik sırasında annenin beslenmesi
- Gebelikte sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanılması
- Gebelikte kullanılan ilaçlar
- Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması
- Doğum sırasında yaşanan çarpmalar, zedelenmeler
- Uyaran eksikliği
- Akraba evliliği
- Doğum sırasında kullanılan aletler
- Zehirli maddelere maruz kalma
- Kalıtım yoluyla geçen nörolojik sorunlar
Okuma güçlüğünün belirtileri nelerdir?
- Akademik becerileri öğrenmede ve becerileri geliştirmek de zorlanma
- Yönergeleri anlama da zorlanma
- Harfleri kelimeleri ve cümleleri telaffuzda zorlanma
- Şekilleri ve harfleri tanıma da ve ayırt etmede zorlanma
- Okuduğunu anlamada zorlanma
- Kendini ifade etme de zorlanma
- Okuduğu parçayı anlama ve noktalama işaretlerinde zorlanma
- Prozodi hataları yapma
- Anlamı uygun kelimeleri bulmada ve seçmede zorlanma
- Kelime atlama
- B/p, p/q gibi ayna harfleri okumada ve yazmakta zorlanma
- Yazmada ve okumada zorlanma
- Sıklıkla yazım hataları yapma
- Okuma ve yazmada sorunlar
- Dil gelişimde sorunlar, konuşma bozuklukları
- Görsel zekâda sorunlar
- Kavram öğrenmede zayıflık
- Renkleri, şekilleri tanımada zorluk
- El göz koordinasyonunda sorunlar
- Hafızada sorunlar, akılda tutma süresinde sorunlar
- Okul sürecinde başarısızlık
- Dikkat ve yoğunlaşma problemleri
- Ezberde tutmada zorluk
- Yazıda düzensizlik
- Bellekte zayıflık
Okuma Bozuklukları:
- Disfonetik okuma bozukluğu (İşitsel Disleksi): Harf ve ses ilişkisinin bozulması.
- Diseidetik okuma bozukluğu (Görsel Disleksi): Kelimelerin parça parça okunması veya hiç okuyamama
- Üçüncü tip okuma bozukluğu: İşitsel ve görsel etkileşimin olmadığı durumda görsel imge ses uyandırmaz ve grafem- fonem ilişkisini bozar.
- Linguistik tip: dil gelişiminin geri kalması.
- Perseptüel tip: Görsel/uzamsal gelişimin geri kalması.
İremnur Badaş
Türkçe Öğretmeni/Özel Eğitim Öğretmeni