Toplumda ayak plantar arkı, kişiler arasında değişiklikler göstermekte ve buna bağlı olarak ayak rahatsızlıkları görülebilmektedir. Medial plantar arktaki çöküklük olarak tanımlanan pes planus genel bir terim olup, düztabanlık veya taban çökmesi olarak da bilinir. Longitudinal arktaki bu çökme, arkı oluşturan talokalkaneal, talonavikuler ve navikulokuneiform eklemlerden biri veya tümünün plantar deviasyonu sonucu oluşur. Ayağın longitudinal ark yüksekliğinin kabul edilmiş normal veya ortalama değerleri yoktur.
Pes planus tedavisinde konservatif ve cerrahi yaklaşımlardan hangisinin seçileceği hastanın yaşına, cinsiyetine, semptomlarının şiddetine, fonksiyonel durumuna ve altta yatan etiyolojik faktöre göre değişmektedir.
Anne babalar bebeklerinin tabanında çukurluk göremeyince düz taban olacağından, ileride yürüme bozukluğu ortaya çıkacağından, spor yapmakta zorlanacağından, hatta askerlik ya da polislik gibi mesleklere alınmamasından kaygı duyarlar. Oysa tüm bebekler esnek pes planuslu olarak doğarlar ve yaşamın ilk üç yılında hemen tümü pes planusludur, normal ayak arkı yaşamın ilk 10 yılı süresince gelişir
Çocuğunuzun düz taban olup olmadığını ev ortamında öğrenmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz.
1. Çocuğunuzun ayaklarının altını boyayın ve bir kağıda bastırın. Oyuk olması gereken yer kağıt üzerinde iz bırakmamalıdır.
2. Çocuğunuz ayakta iken başparmağını kaldırın. Bu pozisyonda oyukluk oluşmalıdır.
Yöntemlerin kesin sonuç vermeyeceğini, kesin tanının hekim tarafından konması gerektiğini unutmayın.
Düz taban tedavisinde hastanın yaşı, cinsiyeti (erkeklerde oran biraz daha fazladır), düz tabanlığın çeşidi, düz tabanlığın sebebi ve semptomların görülüp görülmemesi önemlidir.
7-10 yaşında, yürürken ağrıları olan ve rijit düz tabana sahip çocuklarda kesinlikle doktor kontrolüne ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu dönemde fizyoterapist eşliğinde ayak egzersizleri uygulanabilir. Parmak ucunda, topuklarda, ayağın iç ve yan kısımlarında yürüme, çıplak ayakla farklı zeminlerde yürüme, ayak altına konan bir topu yuvarlama, ayak altına konan bir çarşafı toplayıp düzeltme vb egzersizler ayak tabanındaki kasları kuvvetlendirebileceği gibi tabanın normal görüntüsüne kavuşmasına da yardımcı olabilir.
İlerlemiş vakalarda ise ameliyat tercih edilebilir. Genellikle 10 yaşın altındaki çocuklarda ameliyat tercih edilmez ancak altta yatan sebep bu durumu değiştirebilir.
SABİHA AÇIKALIN
FİZYOTERAPİST